Vindorka í Múlaþingi

Starfsmenn EFLU kynntu fyrir umhverfis- og framkvæmdaráði minnisblað um mögulegt verkefni við greiningu svæða til vindorkunýtingar í Múlaþingi.

Málið er í vinnslu.

Fyrir ráðinu liggur að taka afstöðu til minnisblaðs um mögulegt verkefni við greiningu svæða til vindorkunýtingar í Múlaþingi.

Eftirfarandi tillaga lögð fram:
Umhverfis- og framkvæmdaráð samþykkir að ráðist verði í greiningarvinnu í samræmi við fyrirliggjandi tilboð frá verkfræðistofunni Eflu. Verkefnið nýtist í framhaldinu við gerð aðalskipulags Múlaþings. Framkvæmda- og umhverfismálastjóra er falið að ganga frá samningi um verkefnið.

Samþykkt með 6 atkvæðum, 1 er á móti (PH).

Hannes Karl Hilmarsson lagði fram eftirfarandi bókun:
Ég tel að þessi vindmylluumræða sé ótímabær sérstaklega í ljósi þess að virkjanlegt vatnsafl með rannsóknarleyfi á Austurlandi nemur nú allt að 140MW, þá beri að forgangsraða orkuvinnslu með vatnsafli áður en litið er til meira umhverfisspillandi og síðri kosta til orkuvinnslu í Múlaþingi svo sem vindmylla. Ég leggst því gegn því að farið verði í frekari vinnu við vindorku að þessu sinni.

Pétur Heimisson lagði fram eftirfarandi bókun:
Ég legg áherslu á að umhverfis- og framkvæmdaráð verði sá aðili sem kemur að því að gildismeta hina sex þætti sem fram koma í minnisblaði Eflu um verkefnið.

Sérfræðingar frá Eflu tengjast inn á fundinn og kynna stöðu verkefnis við greiningu vindorkukosta í Múlaþingi.
Skipulagsfulltrúi situr fundinn undir þessum lið.

Málið er í vinnslu og verður tekið fyrir að nýju á næsta fundi ráðsins.

Fyrir umhverfis- og framkvæmdaráði liggur að taka afstöðu til forsenda við greiningu á vindorkukostum í Múlaþingi. Á 52. fundi ráðsins kynntu fulltrúar Eflu, sem vinna að greiningunni, tillögur að forsendum sem nú liggja fyrir til afgreiðslu.

Eftirfarandi tillaga lögð fram:
Umhverfis- og framkvæmdaráð samþykkir fyrirliggjandi tillögur að forsendum við greiningu á vindorkukostum í Múlaþingi með eftirfarandi breytingum:
- Í flokki takmarkana falli út hreindýragrið- og friðland þar sem slík svæði er aðeins að finna innan friðlýstra svæða sem áður eru talin upp í flokknum.
- Friðlýst verndarsvæði í verndarflokki verndar- og orkunýtingaráætlunar teljist aðeins í flokki takmarkana sé friðlýsingin gerð vegna vindorkunýtingar, en ekki ef aðeins er friðlýst vatnasvið vegna hugmynda um virkjun fallvatna.
- Náttúrulegur skógur verði færður úr flokki takmarkana og undir áhrifaþætti líkt og önnur svæði sem tilgreind eru í 61. gr. náttúruverndarlaga. Ræktaður skógur verði einnig færður úr flokki takmarkana undir áhrifaþætti og hafi lægri einkunn en náttúrulegur skógur.

Samþykkt samhljóða með handauppréttingu.

Sérfræðingar frá Eflu tengjast inn á fundinn og kynna drög að niðurstöðu greiningu vindorkukosta í Múlaþingi.
Skipulagsfulltrúi situr fundinn undir þessum lið.

Að aflokinni kynningu og umræðu var ákveðið að fela EFLU að uppfæra drögin í samræmi við umræður á fundinum og leggja fyrir ráðið að nýju á næsta fundi þess.

Málið er í vinnslu.

Sérfræðingar frá Eflu tengjast inn á fundinn og kynna drög að niðurstöðu verkefnis um greiningu vindorkukosta í Múlaþingi.

Eftirfarandi tillaga lögð fram:
Umhverfis- og framkvæmdaráð felur verkefnastjóra að vinna úr þeim ábendingum sem fram komu á fundinum og samþykkir að drög að niðurstöðu greiningarvinnunnar verði kynnt fyrir nýrri sveitarstjórn, heimastjórnum og umhverfis- og framkvæmdaráði.

Samþykkt samhljóða með handauppréttingu.

Fyrir umhverfis- og framkvæmdaráði liggja drög að niðurstöðu verkefnis um greiningu vindorkukosta í Múlaþingi.

Eftirfarandi tillaga lögð fram:
Umhverfis- og framkvæmdaráð samþykkir að vísa fyrirliggjandi drögum til umfjöllunar og umsagna hjá heimastjórnum Múlaþings. Málið verður tekið fyrir að nýju hjá ráðinu þegar umsagnir liggja fyrir.

Samþykkt samhljóða með handauppréttingu.

Ásrún Mjöll Stefánsdóttir (V-lista) lagði fram eftirfarandi bókun:
Að beiðni Múlaþings hefur Efla gert greiningu á vindorkukostum í Múlaþingi. Í niðurstöðum Eflu teljum við ekkert koma fram sem á þessu stigi réttlæti neins konar vinnu sem miðar að undirbúningi vindorkuvera á tilteknum svæðum í sveitarfélaginu. Því er sérstakt áhyggjuefni að sveitarstjórn heimilaði, á fundi sínum 10.11.2021, breytingu á aðalskipulagi í þeim tilgangi að greiða götu Orkusölunnar sem áformar að reisa tilraunamöstur við Lagarfossvirkjun. Það er nærri miðju Fljótsdalshéraðs, blómlegu landbúnaðarsvæði og vettvangi vaxandi ferðamennsku og útivistar. Því lýsum við, fulltrúar VG, algjörri andstöðu við þau áform og öll önnur áform um vindorkuver á tilteknum svæðum í Múlaþingi, á meðan íbúum hefur ekki verið gefinn kostur á að tjá sig og ekki liggur fyrir samþykkt heildarmat á því hvar vindorkuverum megi mögulega koma fyrir í sveitarfélaginu. Með því tökum við undir með fulltrúa VG á fundi ráðsins 03.11. 2021 og með fulltrúa VG á fundi sveitarstjórnar 10.11.2021.

Heimastjórn Djúpavogs telur lítil tækifæri felast í vindorku á svæðinu umhverfis Djúpavog samkvæmt skýrslu Eflu og telur mjög mikilvægt að á öllum stigum séu íbúar upplýstir um allar hugmyndir um vindorkuver áður en ákvarðanir eru teknar um uppbyggingu vindorku á svæðinu.

Fyrir heimastjórn Seyðisfjarðar liggja drög að niðurstöðu verkefnis um greiningu vindorkukosta í Múlaþingi dags. 21.06.2022. Umhverfis og framkvæmdaráð vísaði fyrirliggjandi drögum til umfjöllunar og umsagnar hjá heimastjórnum Múlaþings. Heimastjórn hefur kynnt sér drögin og telur að næsta skref sé að upplýsa íbúa Múlaþings um málið, einkum þeirra svæða sem teljast álitleg til virkjunar vindorku.

Fyrir liggja drög að niðurstöðu verkefnis um greiningu vindorkukosta í Múlaþingi.

Eftirfarandi var bókað á fundi umhverfis- og framkvæmdaráðs 21. júní 2022:
Umhverfis- og framkvæmdaráð samþykkir að vísa fyrirliggjandi drögum til umfjöllunar og umsagna hjá heimastjórnum Múlaþings. Málið verður tekið fyrir að nýju hjá ráðinu þegar umsagnir liggja fyrir.

Lagt fram til kynningar og verður tekið til umfjöllunar á næsta fundi heimastjórnar.

Fyrir liggja drög að niðurstöðu verkefnis um greiningu vindorkukosta í Múlaþingi.

Eftirfarandi var bókað á fundi umhverfis- og framkvæmdaráðs 21. júní 2022:
Umhverfis- og framkvæmdaráð samþykkir að vísa fyrirliggjandi drögum til umfjöllunar og umsagna hjá heimastjórnum Múlaþings. Málið verður tekið fyrir að nýju hjá ráðinu þegar umsagnir liggja fyrir.

Málið var áður á dagskrá heimastjórnar Fljótsdalshéraðs 27.6. 2022.

Heimastjórn Fljótsdalshéraðs telur að fyrirliggjandi drög að greiningu vindorkukosta í Múlaþingi lýsi vel stöðu málsins eins og það er núna og sé gott innlegg í vinnu við stefnumörkun við gerð nýs aðalskipulags Múlaþings.

Samþykkt samhljóða með handauppréttingu.

Fyrir liggja drög að niðurstöðu verkefnis um greiningu vindorkukosta í Múlaþingi.

Eftirfarandi var bókað á fundi umhverfis- og framkvæmdaráðs 21. júní 2022:
Umhverfis- og framkvæmdaráð samþykkir að vísa fyrirliggjandi drögum til umfjöllunar og umsagna hjá heimastjórnum Múlaþings. Málið verður tekið fyrir að nýju hjá ráðinu þegar umsagnir liggja fyrir.

Heimastjórn Borgarfjarðar telur að fyrirliggjandi drög að greiningu vindorkukosta í Múlaþingi séu gagnleg og vel unnin m.v. þær forsendur sem þar er stuðst við. Heimastjórn Borgarfjarðar gerir ekki athugasemdir við greininguna fyrir sitt leyti.

Samþykkt samhljóða án atkvæðagreiðslu

Fyrir umhverfis- og framkvæmdaráði liggja umsagnir allra heimastjórna Múlaþings um drög að skýrslu um greiningu hentugleika svæða til nýtingar vindorku í Múlaþingi. Jafnframt er lögð fram endanleg útgáfa skýrslunnar.

Eftirfarandi tillaga lögð fram:
Umhverfis- og framkvæmdaráð þakkar fyrir vel unna skýrslu og samþykkir að vísa fyrirliggjandi skýrslu til kynningar og umfjöllunar hjá sveitarstjórn Múlaþings.

Samþykkt samhljóða með handauppréttingu.


Fulltrúar V-lista(PH og HSÞ) lögðu fram eftirfarandi bókun:
Virkjun vinds er mögulega hluti þess sem við viljum nýta til raforkuframleiðslu í framtíðinni. Áður en það verður þarf Alþingi að skapa lagalega umgjörð um hvar má og hvar ekki virkja vind og að verðleggja þá auðlynd sem vindur og landnýting tengt virkjun hans eru. Vinna að því er hafin, en einhver bið verður á fullbúinni löggjöf á því sviði. Bíða þarf þeirrar umgjarðar svo forðast megi það slys sem varð í fiskeldissögu Islands, þar sem leyfisveitingar hófust áður en lagaleg umgjörð lá fyrir. Komi til samþykktar sveitarfélagsins á skýrslu Eflu gæti í versta falli þýtt að samþykkt væri plagg, unnið á grunni rangra forsenda. Því skyldi ekki nýta þessa skýrslu til gerðar aðalskipulags, þó hún geti einhvern tíman orðið gagnleg, þá er sá tími ekki kominn. Þannig ber að kynna sess hennar fyrir íbúum.

Fyrir liggur bókun frá fundi umhverfis- og framkvæmdaráðs, dags. 29.08.2022,
þar sem fyrirliggjandi skýrslu um greiningu hentugleika svæða til nýtingar vindorku í Múlaþingi er vísað til sveitarstjórnar til kynningar og umfjöllunar.

Til máls tóku: Jónína Brynjólfsdóttir, Guðrún Ásta Tryggvadóttir, Hildur þórisdóttir sem bar upp fyrirspurn, Þröstur Jónsson, Helgi Hlynur Ásgrímsson sem svaraði fyrirspurn Hildar, Ívar Karl Hafliðason, Berglind Harpa Svavarsdóttir, Hildur Þórisdóttir, Eyþór Stefánsson, Þröstur Jónsson, Helgi Hlynur Ásgrímsson, Ívar Karl Hafliðason og Jónína Brynjólfsdóttir.

Eftirfarandi tillaga lögð fram:
Sveitarstjórn Múlaþings tekur undir með umhverfis- og framkvæmdaráði og þakkar vel unna skýrslu og samþykkir að fela umhverfis- og framkvæmdaráði að sjá til þess að niðurstöður skýrslunnar verði nýttar við vinnslu nýs Aðalskipulags fyrir Múlaþing.

Samþykkt með 9 atkvæðum, einn sat hjá (GÁT) og einn á móti (ÞJ)

Guðrún Ásta Tryggvadóttir lagði fram eftirfarandi bókun sem lögð var fram á 61. fundi umhverfis-og framkvæmdaráðs dags.29. ágúst 2022
Fulltrúar V-lista (PH og HSÞ) í Umhverfis og framkvæmdarráði lögðu fram eftirfarandi bókun:
Virkjun vinds er mögulega hluti þess sem við viljum nýta til raforkuframleiðslu í framtíðinni.
Áður en það verður þarf Alþingi að skapa lagalega umgjörð um hvar má og hvar ekki virkja vind og að verðleggja þá auðlynd sem vindur og landnýting tengt virkjun hans eru. Vinna að því er hafin, en einhver bið verður á fullbúinni löggjöf á því sviði.
Bíða þarf þeirrar umgjarðar svo forðast megi það slys sem varð í fiskeldissögu Islands, þar sem leyfisveitingar hófust áður en lagaleg umgjörð lá fyrir.
Komi til samþykktar sveitarfélagsins á skýrslu Eflu gæti í versta falli þýtt að samþykkt væri plagg, unnið á grunni rangra forsenda. Því skyldi ekki nýta þessa skýrslu til gerðar aðalskipulags, þó hún geti
einhvern tíman orðið gagnleg, þá er sá tími ekki kominn. Þannig ber að kynna sess hennar fyrir íbúum.

Fyrir liggur bókun frá fundi heimastjórnar Fljótsdalshéraðs, dags. 05.01.2023, þar sem því er beint til sveitarstjórnar að taka málefni uppbyggingar vindorkuvera til umfjöllunar.

Til máls tóku: Jónína Brynjólfsdóttir, Helgi Hlynur Ásgrímsson, Pétur Heimisson, Hildur Þórisdóttir, Berglind Harpa Svavarsdóttir, Hannes Karl Hilmarsson, Eyþór Stefánsson, Pétur Heimisson, Eyþór Stefánsson, Helgi Hlynur Ásgrímsson, Jónína Brynjólfsdóttir og Vilhjálmur Jónsson.

Eftirfarandi tillaga lögð fram:
Sveitarstjórn Múlaþings tekur undir með heimastjórn Fljótsdalshéraðs þar sem vakin er athygli á því að ekki liggur fyrir stefna sveitarfélagsins í vindorkumálum né heldur heildarstefna ríkisins.

Í gildandi ríkistjórnarsáttmála kemur eftirfarandi fram m.a.:

Sérstök lög verða sett um nýtingu vindorku með það að markmiði að einfalda uppbyggingu vindorkuvera og áhersla verður lögð á að vindorkuver byggist upp á afmörkuðum svæðum nærri tengivirkjum og flutningslínum þar sem unnt verður að tryggja afhendingaröryggi og lágmarka umhverfisáhrif.

Sveitarstjórn Múlaþings bendir einnig á að í markmiðum Samtaka orkusveitarfélaga er eftirfarandi tilgreint.

Að arður af nýtingu náttúruauðlinda til raforkuframleiðslu skiptist með sanngjörnum hætti milli þeirra sem eru hagsmunaaðilar við orkuvinnslu. Það eru eigandi auðlindarinnar, orkuframleiðandinn, orkukaupandinn, þjóðin og nærsamfélagið.

Í ljósi framangreinds telur sveitarstjórn Múlaþings ekki forsendur til að taka ákvarðanir um stórfellda nýtingu vindorku innan Múlaþings þegar stefnumótun ríkisins í málaflokknum liggur ekki fyrir. Mikilvægt er að ríkið meti stöðu á framleiðslu á raforku á Íslandi, áætli þörf til frekari framleiðslu og ákveði með hvaða móti og hvar skuli afla þeirrar orku út frá ýmsum þáttum svo sem umhverfislegum, samfélagslegum og efnahagslegum með Rammaáætlun eða öðru sambærilegu ferli. Ákveða þarf hverjar heimildir sveitarfélaga til gjaldtöku og eða álagningar gjalda eigi að vera vegna slíkrar starfsemi, heimildir til skattaafslátta eða samfélagssjóða eða annað sem hefur efnahagsleg áhrif fyrir sveitarfélög, ágóða landeigenda, bætur til fasteignaeigenda í grennd vegna virðisminnkunar, tryggingar vegna umhverfisskaða á framkvæmdar- og rekstrartíma og vegna niðurrifs að rekstrartíma liðnum og fleira.

Sveitarstjórn telur því að þær grunnforsendur sem þurfi til mótunar stefnu fyrir sveitarfélagið liggi ekki fyrir og mun ekki samþykkja vindorkuver án slíkrar stefnumótunar ríkisins.

Samþykkt samhljóða með handauppréttingu.